Bijdrage Kadernota


Menings­vor­mende Verga­dering

23 mei 2023


Virginia:

We noemen het wel vaker; lange termijn denken is noodzakelijk voor de problemen waar we tegenaan gaan lopen. Dit betekent niet; we benoemen nu iets voor later en tegen die tijd voeren we het uit. Nee, dit houdt in dat we ons nu inzetten voor de problemen die we op lange termijn kunnen verwachten.

We zagen het wel terugkomen in de kadernota, er staat letterlijk: hoe we met een lange-termijnblik sparen en investeren in de toekomst van Eindhoven. En de investeringen worden benoemd t/m 2040. En dat is mooi, maar we zien doelstellingen die eerder zijn gesteld en waar we niet aan voldoen:

Volgens het CE Delft gaan de klimaatdoelstellingen niet lukken, ook onze afvaldoelstellingen gaan we niet behalen en landelijk hobbelen we achter de ene na de andere crisis aan. Voortschrijdend inzicht kan ervoor zorgen dat we doelstellingen wel gaan behalen, en dat willen we. We moeten voorkomen dat we dezelfde fouten blijven maken. Als wij kijken naar de langere termijn dan zijn er een aantal punten waar wij ons druk om maken die voor ons ook als uitgangspunt gelden voor de kadernota. Ik benoem ze kort:

Een recessie; afgelopen week bleek er een krimp van de economie te zijn met 0,7 procent en banken vallen om. Wij zijn niet tegen krimp, maar het is een signaal die we constateren die veel negatieve invloed kan hebben op heel Eindhoven en waar we op moeten anticiperen;

Ons belangrijkste topic, het klimaat, maar deze wordt erkend en ook nu in de programma indeling apart genoemd;

Ons drinkwater; zoals gezegd in de krant een stikstofcrises 2.0! en kan flinke gevolgen hebben voor ons als we de waterkwaliteit niet aanpakken. Niet alleen iets voor de waterschappen want ook dit kan brabant op slot zetten. Een punt van aandacht voor het college om dit dan ook op te pakken. (betere controles lozing oppervlaktewater, verspilling van drinkwater tegengaan zoals bij bouwprojecten, bewateren van gronden)

En als we dit doorvertalen naar de thema’s in de kadernota dan constateren wij een aantal dingen. Ik benoem er een paar en daarna zal mijn co-host dit overnemen.

In de kadernota wordt gesproken over inflatie en toenemende energieprijzen. Signalen die kunnen duiden op een recessie, maar zoals ook gezegd het gaat ons financieel voor de wind. Echter spreken we al van een recessie als de economie binnen 2 opeenvolgende kwartalen krimpt. En als dit eenmaal gebeurt dan wordt er een hoop in gang gezet. Maar nu spreken wel al van mensen die niet rond kunnen komen en in de campagne Sta jij deze maand ook in het rood? wordt dit benadrukt. Toch zie ik er weinig van terugkomen in de nota. Als er een recessie komt, zijn we hier dan op voorbereid ook op het punt van armoede en wordt het dan geen 60% die dan weleens rood staat maar misschien 70%? In de kadernota wordt hier weinig over gerept en eigenlijk direct verwezen naar werk. Hetgeen niet altijd de oplossing is en vooral niet in tijden van recessie. Hoe gaan we hier ons tegen wapenen en nemen we onze eigen campagne serieus?

Er wordt meerdere malen gesproken over een sociaal-maatschappeiijke Brainportagenda, die ik ook terug zie komen in de opdracht van de stadsgezant. We staan bekend om onze hightech industrie en pochen hier al te graag mee. Maar een grote groep ondernemers die doelgericht zijn en impact willen maken op mens en maatschappij wordt niet gezien omdat zij niet tot de higtech industrie behoren of niet winstgedreven en op groei zijn gericht, maar juist op bloei. We zouden graag willen zien dat meer wordt ingezet op de ondersteuning van sociaal duurzame ondernemerschap, en niet bij sociaal alleen denken aan de standaard maatschappelijke organisaties.

Een positieve noot naar de extra gelden die gaan voor de opvang van asielzoekers, vluchtelingen en de opvang hiervoor. Maar ook hier willen we nu stappen gaan zetten voor de langere termijn. Als we zo door blijven gaan wordt onze aarde steeds minder leefbaar. Nu al zijn er klimaatvluchtelingen terwijl het ergste nog moet komen. Willen we hier straks op voorbereid zijn dan zullen we hier nu al op moeten gaan inzetten. (wilde geen moeten maar kan even geen ander woord bedenken)

En als laatste, er wordt aangegeven in de kadernota “vanuit de gedachte dat we Samen Morgen Mooier maken en dat groei alleen kan, als het ook echt kan? Mooie gedachte, maar wanneer kan het nog echt en wanneer niet? En hebben we dan niet al de grenzen overschreden. Het zou goed zijn om dit verder uit te werken en ons ieder jaar deze vraag te stellen zodat we niet straks weer de conclusie moeten stellen dat we eigenlijk het punt al hadden bereikt.


Jonas:

Ik ga het hebben over cultuur, mobiliteit, projectleiders, maar laat ik beginnen met klimaat.

Er is namelijk een grote wijziging doorgevoerd: er is geen losse klimaatbegroting meer, maar klimaatbeleid wordt verweven door de gehele begroting.

Wij zien dat als een grote stap vooruit. De klimaatbegroting, ookwel bijlage 1, werd slecht gelezen, en stond op afstand van het beleid.

Net als dat we iedere euro maar één keer kunnen uitgeven, is ook ons uitstootbudget eindig. Laten we dus spaarzaam omgaan met dat budget. CO2 uit de lucht filteren, kost, ondanks de prachtige eindhovense startup, nog steeds bakken met geld en energie. Dus in het kader van de lange termijn besparingen, is iedere gram CO2 die we niet uitstoten weer een kostenpost minder.

We keken er naar uit om ook de doorvertaling van klimaat naar het beleid nu te lezen. Maar dat is helaas nog niet gereed. Als we echter het collegeprogramma bekijken zien we helaas daar nog veel “pilots” terugkomen. De halte “proefballonnetjes” zijn we eigenlijk al gepasseerd. Hopelijk kunnen we met Climateview leren van de pilots van de steden die op tijd zijn begonnen en het gelijk grootschalig aanpakken. Want dat moment is nu aangebroken. We hoeven niet te wachten op slecht nieuws.

Projectleiders.

Er worden 10 projectleiders aangenomen, voor 120 duizend per jaar per stuk. Nou staan er maar 6 onderwerpen in de kadernota en veel onderwerpen zijn vrij specifiek: bouwprojecten in het onderwijs, cultuur in de wijk, maar op basis van de halve informatie vinden we het opmerkelijk dat “mobiliteit” ertussen staat. Dat is nogal breed, hebben we daar niet gewoon een wethouder voor? Kan het college misschien wat meer duiding geven over de projecten waar leiderschap aan gegeven moet worden?

En dat brengt me bij mobiliteit.

Mevrouw Jonkers refereerde al aan het vernietigende rapport van CE delft. Drastische maatregelen zijn nodig. Ook de klimaatburgemeester die vorige week insprak stond er bij stil. Wij zouden graag een lijstje zien met welke maatregelen er te nemen zijn, en welke al dan niet als té drastisch worden gezien. Het inzetten op verleiden, zoals nu in de kadernota staat was namelijk een heel goed plan, als het 1995 was geweest.

Daarnaast is het klein beetje zorgelijk is dat het hoofdstuk “openbare ruimte” nu “bereikbaarheid” heet. Is dit een voorbode dat er voor spelende kinderen straks geen plek meer is?

Ten slotte, over cultuureducatie, wat vrijetijdseducatie wordt genoemd als het om volwassenen gaat, is niets terug te lezen. De ingeslagen weg om privélessen aan de vrije markt over te laten stoort ons. De specifieke invulling van cultuur en subsidieverstrekking is aan SCE. Maar de financiele middelen zijn aan de raad. De bezuiniging die nu vooral als effect heeft dat muzieklessen alleen bij private instellingen worden aangeboden zien wij in de volgende begroting graag anders.

Daarom wil ik aan wethouder Lammers vragen of een amendement op de kadernota volgens haar een geschikt instrument voor ons is om de koers hierin te wijzigen.

Een donut-economie gaat namelijk niet alleen over minder primark, maar ook meer live-muziek! In de toekomst die wij voor ons zien, ontlenen we onze identiteit niet aan wat we bezitten, maar aan wat we doen en waar we ons in verdiepen.

Zoals mevrouw Jonkers aan het begin al zei, willen wij het college helpen om van Eindhoven een robuuste stad te maken. Een stad waar we voorsorteren op de uitdagingen die we verwachten. En stad dus, die tegen een stootje kan, omdat een duurzame economie hier al verder is dan pilotprojecten, er veel minder drinkwater door de WC gespoeld wordt, en we de vluchtelingenopvang in orde hebben.