Kansen voor iedereen voor een beter leven


Ingediend met Groen­Links, SP, D66 en PvdA

Indiendatum: 28 okt. 2024

Inleiding

In een artikel van de NOS op 19 oktober jl. ‘’Geen werk voor 18.000 asielzoekers en statushouders door wachtlijst BSN’’ wordt vermeld dat de wachtlijst voor het aanvragen van een burgerservicenummer (BSN) voor asielzoekers en statushouders is opgelopen. Asielzoekers en statushouders, die na zes maanden recht hebben op een BSN, moeten hierdoor nog langer wachten om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Zonder een BSN kun je niet werken, je niet inschrijven bij een sportvereniging en niet studeren. We ontvangen ook signalen dat minderjarige asielzoekers, die momenteel worden opgevangen in hotel GLOW, nog steeds wachten op een BSN. Een BSN is essentieel voor deelname aan de samenleving, het is de sleutel tot de samenleving. Participeren doe je niet door alleen rondjes te wandelen in het park.

Gemeente Amsterdam heeft het heft in eigen handen genomen en zelf de Basisregistratie Personen (BRP) uitgevoerd voor hun nieuwkomers. Bovendien waren we als gemeenten ook waren we bereid dit voor de Oekraïense vluchtelingen te doen. Eindhoven heeft laten zien dat we een stad zijn waar dromen uitkomen, niet vastlopen.
Daarom hebben wij de volgende vragen:

Raadsvragen

1. Zonder een BSN is het niet mogelijk om een bankrekening te openen, je in te schrijven voor een woning of een verzekering af te sluiten. Hierdoor kun je niet werken, je niet inschrijven bij een sportvereniging en niet studeren. Is het college met de vragenstellers eens dat de nieuwkomers die hier worden opgevangen, recht hebben op een BSN en dat dit de basis is om volwaardig mee te doen in de samenleving?

2. Speelt dit probleem ook in Eindhoven? Zo ja: is het bekend hoeveel asielzoekers en/of statushouders in Eindhoven momenteel wachten op hun BSN?

3. Kan het college aangeven hoe lang de wachttijd is voor het verkrijgen van een BSN voor deze groep in onze gemeente?

4. Is het college bereid, net zoals in Amsterdam, zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de BRP van nieuwkomers in Eindhoven? Op deze manier kunnen wij de aangewezen gemeenten (Budel, Den Bosch, Ter Apel, Zevenaar en Hoofddorp), die hier verantwoordelijk voor zijn, tijdelijk ontzorgen. Zo ja: welke stappen gaat het college nemen en op welke termijn?

Indiendatum: 28 okt. 2024
Antwoorddatum: 12 nov. 2024

Antwoord van burgemeester en wethouders

Raadsvragen

1. Zonder een BSN is het niet mogelijk om een bankrekening te openen, je in te schrijven voor een woning of een verzekering af te sluiten. Hierdoor kun je niet werken, je niet inschrijven bij een sportvereniging en niet studeren. Is het college met de vragenstellers eens dat de nieuwkomers die hier worden opgevangen, recht hebben op een BSN en dat dit de basis is om volwaardig mee te doen in de samenleving?

Het college vindt het belangrijk dat nieuwkomers vanaf dag één mee moeten kunnen doen. Het hebben van een BSN is daarvoor een randvoorwaarde. Het college is het met de vragenstellers eens dat degenen die aanspraak kunnen maken op een BSN hier ook recht op hebben.

2. Speelt dit probleem ook in Eindhoven? Zo ja: is het bekend hoeveel asielzoekers en/of statushouders in Eindhoven momenteel wachten op hun BSN?

Net als in de rest van Nederland speelt dit probleem ook in Eindhoven. De gemeente Eindhoven heeft geen gegevens over welke asielzoekers (en/of statushouders) op de wachtlijsten bij de BRP-straten staan. Het COA is hiervoor verantwoordelijk. Van de asielzoekers en statushouders die in de opvangcentra in Eindhoven verblijven is bij het COA wel bekend hoeveel wel of geen BSN hebben. Niet alle asielzoekers kunnen direct aanspraak maken op een BSN, dit is afhankelijk van een aantal voorwaarden zoals het vaststellen van de identiteit door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) of als iemand uit een land komt dat door Nederland wordt gezien als een veilig land. Dit betekent dus dat het aantal asielzoekers zonder BSN niet hetzelfde aantal is dat op de wachtlijst voor de BRP-straat staan.

Op dit moment verblijven er 509 personen in de opvanglocaties in Eindhoven. Hiervan hebben 152 personen geen BSN. Zoals gezegd betekent dit dus niet dat er 152 asielzoekers in Eindhoven wachten op hun BSN.

3. Kan het college aangeven hoe lang de wachttijd is voor het verkrijgen van een BSN voor deze groep in onze gemeente?

Aangezien het COA primair verantwoordelijk is voor de uitvoering van deze taak, is voor ons niet inzichtelijk hoe lang de wachttijd is voor het verkrijgen van een BSN voor deze groep.
Wel kan in het algemeen een aantal zaken worden toegelicht. Het aanvragen van een BSN voor asielzoekers en/of statushouders gaat via een van de vijf zogenoemde BRP-straten in Nederland (in Budel, Den Bosch, Hoofddorp, Ter Apel en Zevenaar. Het COA maakt een afspraak voor de asielzoeker of statushouder voor inschrijving in de BRP.
Zodra iemand staat ingeschreven ontvangt diegene binnen 4 weken een brief met een BSN. De gemeente Eindhoven heeft geen inzage in de wachtlijsten van de BRP-stratenwaar een BSN kan worden verkregen. Wel is bekend dat de wachttijden hiervoor lang zijn. Daarom is er vanuit het Rijk een project gestart om voor 1 juli volgend jaar 16.500 inschrijvingen te verwerken.

4. Is het college bereid, net zoals in Amsterdam, zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de BRP van nieuwkomers in Eindhoven? Op deze manier kunnen wij de aangewezen gemeenten (Budel, Den Bosch, Ter Apel, Zevenaar en Hoofddorp), die hier verantwoordelijk voor zijn, tijdelijk ontzorgen. Zo ja: welke stappen gaat het college nemen en op welke termijn?

Ja, het college is bereid om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de inschrijving van nieuwkomers, onder voorwaarde dat financiering door rijk plaatsvindt. In dat kader zijn er ambtelijk overleggen gevoerd tussen de gemeente Eindhoven, de gemeente Helmond en het Rijk. In dit verkennend gesprek is gesproken over het onderzoeken van de mogelijkheden voor het openen van een BRP-straat. Voor de korte termijn heeft het Rijk besloten om een financiering toe te kennen aan twee andere gemeenten die ervaring hebben met het inschrijven om voor 1 juli 2025 16.500 inschrijvingen te verwerken. Dit jaar en komend jaar wordt gekeken naar een structurele uitbreiding van BRP-inschrijfvoorzieningen door het Rijk, hierover blijven wij met hen in contact.