Cultuur­brief

Complimenten aan de insprekers. Ik had geen vragen, jullie boodschap was volstrekt duidelijk.

Voordat ik het ga hebben over het raadsvoorstel wil ik ook mijn complimenten uitspreken over de cultuurscan. Het eerste hoofdstuk begint met een bijzonder heldere analyse over de wereld, de stad, en dus het decor waartegen het cultuurbeleid zich afspeelt. Volgende week staat de stadsvisie op de agenda, en ik raad iedereen aan voor de voorbereiding nog eens de cultuurscan erbij te pakken.

En zo’n perspectief op de maatschappij is exemplarisch is voor de cultuursector. Door cultuur leer je van het verleden, beleef je het heden en droom je over de toekomst.

Over het verleden gesproken:
De vorige periode liep volledig anders dan verwacht, maar de stad heeft met noodsteun goed werk geleverd. Het gemiddelde rapportcijfer is ondanks alles een 7,1. En vergeleken met andere Europese steden van een vergelijkbare grootte doen we het best goed. En dat is een verdienste van de cultuursector maar ook van het stadsbestuur.

Dan het heden:
Ik heb de cultuurscan, cultuurbrief en de ingekomen brieven gelezen met de vraag: bloeit de sector in Eindhoven, of bloedt de sector in Eindhoven.

En eigenlijk is dat lastig te zeggen, de waarheid ligt een beetje in het midden. Het cultuuraanbod in Eindhoven is redelijk gemiddeld. We blinken uit in beeldende kunst locaties, muzieklocaties, bioscopen en klassieke muziek.

Echter, het totaal aantal culturele locaties en voorzieningen zijn hier toch onder het gemiddelde. En dat is een bekend thema in onze verdichtende stad.

Dus als het om design gaat, of creativiteit in de zin van patenten, dan bloeit Eindhoven. Maar verscholen achter deze succesverhalen heeft de sector het zwaar.

Cultuur is meer dan GLOW en DDW. Het zijn ook de kunstschilders en illustratoren die de afgelopen jaren weinig hebben kunnen verkopen. Of de schrijvers en taalkunstenaren die ook getroffen zijn.

En eigenlijk is het probleem in vier letters samen te vatten: geld.

En zo komen we bij de toekomst:

De cultuursector vraagt meer geld, en ik kan me voorstellen dat dat moeilijk is. Vragen om geld is eigenlijk altijd ongemakkelijk. Maar die vraag is geheel terecht.

We hebben het wel eens over de verborgen impact, hier in de raad. En dan vaak in negatieve zin. De cultuursector heeft ook een verborgen impact maar dan in positieve zin. Het beoefenen of bezoeken van culturele activiteiten is een uitlaatklep, een inspiratie, zingeving, een nieuwe ontmoeting, of een nieuw perspectief.

Ik heb geen harde data, maar ik ben er stellig van overtuigd dat iedere cent die geïnvesteerd wordt in de cultuursector zich dubbel en dwars terugbetaalt in het sociale domein.

En op dit moment is er sprake van stilstand. Een krappe arbeidsmarkt, krapte in fysieke ruimte en hoge lasten zorgen ervoor dat het cultuurbudget onvoldoende is om alle initiatieven en makers te financieren.

En dan heb ik fair pay nog niet eens genoemd. De culturele sector blijft overeind omdat dansers, musici, schrijvers, en kunstschilders niet anders kunnen. Van een leven als accountmanager zouden zij doodongelukkig worden. En dus zijn ze bereid om te lage tarieven te accepteren en onbetaald keihard te werken. Eindhoven staat hierin zeker niet alleen. Maar ik verwacht van een stad waarin de design scene bloeit, dat de mensen in de sector niet in financiële zin hoeven te bloeden.

Graag geven we gehoor aan de oproep vanuit de sector voor een ruimer budget om Fair pay toe te passen. En we hopen dat toekomstig geld vanuit het rijk hiervoor gebruikt kan gaan worden. Eerlijk gezegd weet ik niet goed wat er financiëel nu mogelijk is, en hopelijk kan de wethouder daar duidelijkheid over geven. Maar het verdient de prioriteit.

En dan tenslotte, uit de enquête blijkt dat 47% van de eindhovenaren zelf cultuur beoefent. Nog niet eens de helft: dat vind ik weinig. Door het spelen van de piano of gitaar kan ik mijn energie kwijt en mijn emoties uiten. En als ik schilder kom ik een trance of flow die je met meditatie niet kan bereiken. Ik gun dat iedereen.

Ik denk dat het echte succes van de cultuursector af te meten is aan hoeveel mensen geïnspireerd zijn om zelf actief te zijn, in plaats van het economische activiteit, en ik denk dat Eindhoven pas echt een mooie stad is als iedereen cultuur beoefent. Op ieders eigen manier.