Bijdrage: Klimaat en Weer


Bij Raads­voorstel Vast­stellen Begroting 2024

7 november 2023

Het is vanavond geen geheim. We zijn best teleurgesteld in de begroting van dit jaar. En dat heeft alles te maken met de doorberekening van de klimaatdoelen.

Al in het voorjaar keken wij vol spanning uit naar een doorvertaling van de klimaatdoelstellingen: die zou preciezer worden. Enige teleurstelling was bij ons te vinden toen er voor het zomerreces nog niets lag. Maar, zo opmtimistisch als wij zijn dachten we: dat komt vast omdat het zo zorgvuldig en uitgebreid wordt gedaan. Laten we daar maar dus niet gelijk stennis over schoppen.

Wethouder Thijs gaf nogmaals aan bij de kadernota dat ook de meetsystematiek werd veranderd. Wees mild voor ons bij de begroting, grapte hij nog, doelend op de fouten die we vorig jaar vonden.

Maar wij voeren groene oppositie, en dat is hard nodig.

Ik wil het hebben over 4 dingen:

  1. Doorberekening naar de taakvelden
  2. Het jaar 1990
  3. Schone lucht
  4. En tenslotte trefpunt groen.

De doorberekening naar de taakvelden. Tja. Toen wij de klimaatrapportage zagen dachten we: we missen wat. Waar staat nou wat we gaan doen? Waar is die precieze uitwerking? Waar lezen we hoeveel CO2 we gaan besparen door van het gas af te gaan, of door die modal shift die duurzamer wordt? Waar zien we wat veel geld kost, maar weinig oplevert, en welke stappen weinig kosten, en veel opleveren? De vraag: wat willen we bereiken, is beantwoord. Maar de vraag: wat gaan we doen, waar willen we ons in 2024 op gaan richten en hoeveel gaat het kosten vinden wij niet terug? We zien lijntjes die aflopen, maar we zien een beleid.

Nee, wat blijkt. De doorrekening waar wij zo naar uitkeken bleek “slechts” dat ipv percentages, er kilotonnen worden genoemd. De eenheid was veranderd. Daar hebben we al die tijd op gewacht. Het enige wat je hoeft te doen is de baseline van 1990 te vermenigvuldigen met het percentage CO2 dat je nog wil uitstoten.

En dat brengt ons bij het jaar 1990.

Beste raadsleden, hebben jullie door dat de doelen van de klimaatbegroting voorgaande jaren ieder jaar anders waren? En dat die doorrekening waar ik het eerder over had er nu voor zorgt dat we, eens en voor altijd, het reductiepad vastleggen, tenminste als wij volgende week de begroting goedkeuren? En dat dat dus heel zorgvuldig moet gebeuren.

En hebben jullie door dat het referentiejaar 1990 plotseling dit jaar 20% hoger wordt ingeschat? Met als gevolg dat de CO2 die we in 2030 willen uitstoten ook opeens 20% hoger wordt. Een vertaling. De doelstelling van 55% reductie zoals jullie die vast hebben gelegd in de klimaatverordening, komt met de baseline van vorig jaar neer op 47%.

Waarschijnlijk hebben jullie dit niet begrepen uit de rapportage en dat is niet gek, want dat staat nergens vermeld. En dat had wel gemoeten, als je de raad goed zou willen informeren.

Laat ik ook duidelijk zeggen: wij zijn er groot voorstander van om data te wijzigen als daar goede redenen voor zijn: voortschrijdend inzicht. Maar eerlijk gezegd, hebben wij nog niet het vertrouwen dat dit juist is.

Het klimaatbeleid in Eindhoven is op bij bijvoorbeeld mobiliteit een beetje gerommel in de marge, en dan nu ook nog gerommel met de baseline. Ontzettend jammer.

En we hebben twee begrotingen voor de CO2 uitstoot. Conform klimaatverordening, en conform klimaatmissie. Dat werkt op papier, maar hoe werkt dat in de praktijk?

Genoeg over het klimaat.

Schone lucht.

Mijn dochter Matilda is nu 1 maand oud. En ze rookt al die tijd al vele sigaretten per dag. Althans, het equivalent daarvan, want zo slecht is de lucht hier. Eigenlijk zouden we moeten verhuizen, misschien naar een winderig plaatsje ergens aan de schotse kust. Voorlopig doen we dat niet, omdat ik nog raadslid ben.

Ja, veel lucht komt overwaaien, van de fabrieken, van wie wij de spullen kopen, van de bio-industrie, waar wij de melk van drinken, van de snelwegen, waar we zelf gebruik van maken. Maar weliswaar allemaal bronnen waar wij als raad niet direct over gaan. Indirect wel.

Waar we wel iets aan kunnen doen is houtstook. Cijfers wisselen nog al eens want het is afhankelijk van de buurt en het weer, maar terwijl auto’s Europese keuringen hebben, kun je bijna alles in je eigen haardje opstoken. Een heel groot aandeel van de ongezonde lucht komt door houtstook.

Ik heb zelf een openhaard; ik heb zelfs het huis erop uitgezocht want ik vond het zo gezellig. Maar sinds ik weet hoe erg het is steek ik ‘m niet meer aan, en met een baby in huis denk ik dat die haard voor altijd uit blijft.

Dus ik ken de voordelen, maar de nadelen wegen zwaar. Het moet maar eens afgelopen zijn. Volgende week dienen we een motie in voor een houtstookverbod, en dan gaan we zien wie er voor gezonde lucht is.

En dan als laatste Trefpunt groen.

Eindhoven groeit, en trefpunt groen heeft het er maar druk mee. De groene waakhond moet als het aan ons ligt goed gevoed blijven, juist in een tijd waar de druk op de openbare ruimte enorm is.

Eigenlijk wilden we een amendement indienen om het budget structureel te verhogen, maar we hebben vandaag ook antwoord gekregen op onze raadsvragen. Waarvoor dank.