een kalf wordt niet geboren in vrede...

Meer dan een jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen. En hierdoor is de oorlog weer akelig dichtbij – op Europees grondgebied.

Daardoor realiseer ik me weer goed hoe blij ik mag zijn dat ik leef in een land waar geen oorlog is. Hier domineert de vrede.

Dankzij die vrede weet ik bijna zeker dat mijn dood niet het resultaat zal zijn van geweld. Dankzij die vrede voel ik de vrijheid om mijn leven in te richten zoals ik zelf wil. Vrede betekent ook dat ik weet dat mijn lichaam van mij is: ik bepaal wat daar mee gebeurt. Ik ben niemands bezit. Ik kan gaan waar ik wil..

Hoewel..

Het was nog even spannend of ik vandaag hier aanwezig kon zijn. Mijn vriendin is namelijk hoogzwanger en we verwachten dat ieder moment ons dochtertje geboren kan worden. Het is ons eerste kindje. Bijna negen maanden lang groeit ze in de buik van mijn vriendin en ik kijk er naar uit om haar vast te houden als ze geboren is.

Omdat we in vrede leven, weet ik dat niemand haar van ons af wil pakken. En zolang ze niet op haar eigen benen kan staan is het aan ons om haar te beschermen en veiligheid te bieden. Vrijheid waar mogelijk, en begeleiding waar noodzakelijk. Ze zal nog niet gelijk haar wensen aan mij kunnen vertellen, dus ik zal moeten luisteren naar haar geluidjes om te begrijpen wat goed voor haar is. Wij dragen als ouders een grote verantwoordelijkheid, juist omdat ze zo kwetsbaar is.

Ik hoop dat ze gelukkig wordt. Een ding werkt sowieso in haar voordeel: ze wordt geboren als mens. In Nederland en daar is het vrede.

Als je wordt geboren als kalf in Nederland, dan word je niet geboren in vrede.

Als kalf staat je datum van overlijden eigenlijk al vast voordat je geboren bent, en dat is vrijwel zeker altijd het gevolg van geweld. Als kalf krijg je niet de kans je leven in te richten zoals jij dat wil. Je lichaam is niet van jou. Anderen bepalen of ze je huid, je melk of je vlees willen, en of je je hoorns mag houden. Als kalf ben je iemands bezit, je kan niet gaan waar je wil, je zit gevangen. Of je nou met 1 ster, of met 3 sterren gekeurd bent.

Je wordt kort na je geboorte weggerukt bij je moeder. Want het is niet de bedoeling dat je je aan haar gaat hechten. Maar na 9,5 maand zwangerschap hecht je moeder zich wel al aan jou. Koeien zijn net als wij zoogdieren. En niets is zo sterk als de behoefte om je kind te beschermen en dus te voeden, te zogen, melk te geven, totdat het kind zelf kan eten. Maar toch durf ik te beweren dat er vandaag op deze markt volwassen mensen rondlopen, die nog steeds moedermelk drinken, die eigenlijk voor een kalfje was bedoeld.

Nee, een kalf wordt niet geboren in vrede. Ik zou zelfs willen stellen: een kalf wordt geboren in oorlog.

En ik hoor sommigen al afkeurend denken: dat is antropomorfisme. Oftewel het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens. Een koe is geen mens, je mag de bio-industrie dus niet vergelijken met oorlog, want oorlog gaat over mensen. Wij staan toch boven de koe in de voedselketen, een koe kan niet praten, is minder slim dan mensen, zo hebben we het altijd gedaan en het is toch gezond?!

Ik zal jullie vandaag niet allemaal kunnen overtuigen om vanaf nu geen druppel melk meer te drinken. Maar ik ga het toch proberen.

Want hoe kunnen we het over vrede hebben als er elk jaar in Nederland alleen, 600 miljoen dieren worden geslacht? En ik denk dat juist hier, bij Peace in the Park, we bereid zijn om ons te verplaatsen in een ander, en een geweldloos leven op hoge waarde schatten.

Ik wil 2 punten maken.

1. Over het vermenselijken van dieren.
2. En ik wil een dilemma aan jullie voorleggen.

Het vermenselijken:

Als straks mijn dochtertje geboren zal worden weet ik een paar dingen heel zeker. Ik ben sterker dan zij, en ik ben slimmer dan zij. ..In ieder geval de eerste paar jaar.

Maar dat betekent niet dat ik haar mag domineren. Juist niet. Het omgekeerde is het geval. Haar kwetsbaarheid geeft mij een morele plicht om me om haar welzijn te bekommeren.

Waarom doen we dat dan niet met dieren?

Jeremy Bentham zei het treffend: De vraag is niet, kunnen ze wel nadenken?, of praten?, Maar kunnen ze lijden?

En daarvoor hoef je dieren niet te vermenselijken. Alle dieren kunnen lijden. En slimmer, of sterker zijn dan een ander is in geen enkel opzicht een morele onderbouwing om een ander systematisch van haar vrijheid te beroven.

Dan het dilemma:

Ken je dat filosofische dilemma met de tram? Een tram rijdt af op 5 personen die op het spoor werken. Je ziet dat de tram niet op tijd kan gaan stoppen en dat, als er niks gebeurt, deze 5 mensen vanavond niet meer thuis komen. Maar.. jij staat bij de wissel en je kunt de tram op een ander spoor zetten. Éen probleem: daar staat ook één persoon.

Doe je niks, dan gaan er 5 mensen dood, of grijp je in, dan sterft er 1. Dat is een super interessant dilemma, waar je boeiende gesprekken over kan voeren, maar daar gaan we vandaag niet uitkomen.

Nee, ik heb een makkelijker dilemma:

Er staat een koe op het spoor en opnieuw komt die tram aangedenderd. Gelukkig sta je opnieuw bij die wissel. Je denkt, hee, dit lijkt wel erg veel op dat vorige morele dilemma.

Je stelt jezelf de vraag: Wat zou er op het andere spoor liggen? Wat offer ik op als ik de wissel omhaal? Wat is de juiste keuze?

Je kijkt goed naar het andere spoor, maar eigenlijk zie je zo gauw niks.

Wat doe je?

Ik kan je niet vertellen wat het juiste antwoord is. Ik kan je wel vertellen wat ik heb gedaan, want ik stond 8 jaar geleden bij die wissel. Ik wist daarvoor niet eens dat koeien zwanger moeten worden voordat ze melk geven.

Ik besloot de hendel over te halen.
Wat heb ik opgeofferd? Na jaren ervaring kan ik dat heel precies vertellen: helemaal niks.
Er blijkt geen enkele noodzaak te zijn om dieren te gebruiken voor voedsel.

En iedere keer dat je in de supermarkt bent, sta je bij die wissel. Je kan elke dag de keuze maken of je de wissel omzet. En hoe vaker je die wissel omzet, hoe vanzelfsprekender het wordt. Totdat je op een dag denkt:

Hoe kan het zijn, dat ik jarenlang niet gekozen heb voor vrede en vrijheid. Waarom heb ik dit niet veel eerder gedaan?

Die oorlog in Oekraïne, waar ik mee begon, die kunnen wij niet oplossen. Maar, of je eten vreedzaam en plantaardig is, óf gepaard gaat met veel leed, daar kun je zelf voor kiezen.

En dan zou ik willen adviseren:
Kies voor vrede.