Raads­vragen: Klimaat­missie

Indiendatum: 23 feb. 2024
Antwoorddatum: 5 mrt. 2024

1. Wat betekent dit voor onze Eindhovense klimaatambitie? En is het college het met ons eens om, ook al blijft de financiële steun van de EU uit, nog steeds alles op alles te zetten om de klimaatdoelen te halen?

De Eindhovense Klimaatdoelen zijn vastgelegd in de Klimaatverordening 2016, waarin het doel is opgenomen ten opzichte van 1990 de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in 2030 met minimaal 55% te hebben teruggebracht en in 2050 met minimaal 95%. Daarnaast is in het bestuursakkoord de ambitie afgesproken om het klimaatbeleid te versnellen. De EU-missie 100 Klimaatneutrale en Slimme Steden was een middel om die ambitie vorm te geven. Deze missie stelde 2030 als richtjaar voor klimaatneutraliteit.

De ambitie om op Klimaatbeleid te versnellen blijft overeind. Het bestuursakkoord noemt de doelstellingen uit de Klimaatverordening de ondergrens. Het college wilechter ook transparant zijn over wat er realistisch gezien mogelijk is. We hebben in dit traject consequent aangegeven dat de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn, niet haalbaar is zonder aanvullende financiële steun vanuit het rijk en Europa. Nu hierop geen concreet zicht is, komt het richtjaar 2030 dat Europa aan de missie verbindt, te vervallen. In de kadernota zal een voorstel worden gedaan over de wijze waarop dit wordt verwerkt in de doelstellingen in de begroting.

2. Het afgelopen jaar is ontzettend veel energie in de stad verzameld. Op welke manieren gaat het college zich ervoor inzetten om deze energie in de stad vast te houden om toch te kunnen versnellen?

Beide steden gaan onverminderd door met de koers die is ingezet met het Klimaat Deltaplan en leggen daarbij nu eerst en vooral de focus op het proces met stad en het versterken van het draagvlak. De beschikbare tijd en energie wordt zo ingezet om door te bouwen op de energie die het afgelopen jaar is losgekomen en de samenwerkingen die daaruit zijn voortgekomen. Coalities van betrokken partijen en inwoners gaan verder aan de slag met projecten en acties binnen de stadsthema’s en worden daarbij ondersteund.

Hiervoor is een online platform (wat-als-het-ons-lukt) in ontwikkeling. Dit platform toont de missies, de organisaties die zich hebben geëngageerd en de projecten die tot nu toe zijn opgezet. Bovendien omvat het de feedback van inwoners. Tegelijk wordt ingezet op versnelling van bestaand beleid en bestaande projecten. Er is een klankbordgroep opgezet met inwoners die kritisch meekijken en feedback leveren op het proces.

De Nederlandse missiesteden hebben een samenwerking opgezet met het Rijk en RVO en via het ‘National Support Structure’ worden de missiesteden ondersteund bij hun klimaatactieplannen. Eindhoven, Helmond en Den Haag gebruiken gezamenlijk het instrument Climateview, dat speciaal is ontworpen voor steden om hun klimaatacties te plannen en te monitoren. Ook blijft Eindhoven zich inzetten voor bestaande en toekomstige samenwerking en kennisuitwisseling met andere Europese steden.

3. Is het college daarom bereid om zo snel mogelijk een bijeenkomst met alle bij het klimaatcontract betrokken partners te organiseren?

Ja, hier heeft het college reeds invulling aan gegeven. Belangrijke stakeholders zijn vorige week reeds door ons op de hoogte gebracht van de beslissing van de colleges en de onderliggende motivatie. Er was onder hen begrip voor de overweging van de twee steden, mede omdat tot nu toe consequent door de bestuurders is aangegeven dat klimaatneutraliteit in 2030 alleen haalbaar is als rijk en Europa over de brug komen met de daarvoor benodigde investeringsmiddelen.Daarnaast is er een nieuwsbrief uitgestuurd richting alle betrokkenen bij de klimaatmisse. Tevens was er de gelegenheid voor betrokkenen om deel te nemen aan een aparte online bijeenkomst plaats om in gesprek te gaan met de wethouders van beide steden. Hier bleek echter geen behoefte aan. Het punt zal nu aan de orde komen tijdens eerstvolgende reguliere bijeenkomst van de themagroepen en de klankbordgroep.

4. Eerder is het klimaatcontract opgesteld met alle acties. Wat was de initiële reactie van de Europese Commissie op het klimaatcontract?

Het klimaatcontract zou verder worden uitgewerkt in een Klimaat Deltaplan. Is het college ertoe bereid om in het Klimaat Deltaplan in kaart te brengen op welke projecten we alsnog een versnelling kunnen bewerkstelligen?

De initiële reactie van Net Zero Cities, het platform dat de missiesteden ondersteund en dient als loket richting de commissie voor indiening, was in hoofdlijnen positief over het contract. Wel constateerde Net Zero Cities dat een aantal zaken nog verder moest worden uitgewerkt. Brussel werkt met vaste formats en op meerdere punten paste het stedelijk klimaatcontract niet goed in. In Eindhoven en Helmond is gekozen voor een participatieve procesaanpak met betrokken partijen en inwoners, waar een thematische indeling (Vitale binnenstad, Leefbare wijken, bestendige Bedrijvigheid en Robuuste regio) uit is voortgekomen in plaats van een sectorale benadering zoals deze door Europa wordt gehanteerd.

5. Welke alternatieven ziet het college om bij Europa dan wel het Rijk aanvragen voor financiële steun in te dienen of ziet het college andere juridische mogelijkheden om het Rijk en Europa te dwingen om meer te doen en dus met middelen over de brug te komen?

Zoals bij vraag twee reeds is geantwoord, gaan beide steden onverminderd door met het bouwen aan een Klimaat Deltaplan. Kansrijke Europese subsidies en fondsen worden waar mogelijk benut en ook de samenwerking met de Nederlandse missiesteden blijft van kracht om een versnelling te kunnen realiseren. Ook Eurocommissaris Hoekstra en demissionair Minister Jetten worden per brief geïnformeerd. De Eurocommissaris wordt daarbij uitgenodigd met de regio in gesprek te gaan over het thema klimaatinnovaties. Ook is een bestuurlijke ontmoeting gepland met Minister Jetten en de Nederlandse missiesteden.

Ten aanzien van de door U geopperde juridische mogelijkheden is het college van mening dat dit niet de te bewandelen weg is. In 2021 schreef de commissie dat een toegekend missielabel extra financiële kansen op Europees en nationaal niveau zou ontsluiten. Aan dit gestelde vooruitzicht is echter geen recht te ontlenen. Bovenal zijn wij de opvatting toegedaan dat een toekomstig gesprek over financiering van de klimaataanpak niet gevoerd moet worden bij een rechter maar aan de bestuurlijke tafel