Tech­nische vragen: Water(her)gebruik

Indiendatum: 24 jan. 2023
Antwoorddatum: 9 mrt. 2023

Vraag1: Welke wetgeving bepaalt dat dit niet mogelijk is? Wordt er verwacht dat deze wetgeving in de nabije toekomst aangepast gaat worden?

De drinkwaterwet bepaald dat het produceren en distribueren van drinkwater is voorbehouden aan drinkwaterbedrijven. De definitie van drinkwater: water bestemd of mede bestemd om te drinken, te koken of voedsel te bereiden dan wel voor andere huishoudelijke doeleinden, met uitzondering van warm tapwater, dat door middel van leidingen ter beschikking wordt gesteld aan consumenten of andere afnemers;

In het drinkwaterbesluit (uitwerking drinkwaterwet) zijn aparte artikelen opgenomen over huishoudwatergebruik:

Artikel 4. Gebruik van huishoudwater

De eigenaar van een huishoudwatervoorziening draagt er, voor zover dat binnen zijn vermogen ligt, zorg voor dat een consument of andere afnemer van het huishoudwater dat water alleen gebruikt of kan gebruiken voor toiletspoeling.

Artikel 5. Productie van huishoudwater

• De eigenaar van een huishoudwatervoorziening gebruikt voor de productie van huishoudwater uitsluitend hemelwater dat op een dak is opgevangen of grondwater.
• Indien onvoldoende hemelwater of grondwater beschikbaar is voor de productie van huishoudwater, wordt daarnaast alleen drinkwater gebruikt voor die productie.
• In afwijking van het eerste en tweede lid kan voor toiletspoeling op een binnen het Nederlandse territoir of het Nederlandse deel van het continentale plat gelegen mijnbouwinstallatie als bedoeld in artikel 1, onderdeel o, van de Mijnbouwwet, zeewater worden gebruikt.
• In afwijking van het eerste lid kan voor de productie van huishoudwater ander water worden gebruikt indien de toezichthouder van oordeel is dat het gebruik van dit water geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de consumenten en voor de aan hen toebehorende goederen.

Uit bovenstaande is te lezen dat in de regelgeving nog beperkingen zijn opgenomen met betrekking tot gebruik van alternatieve bronnen voor huishoudwater, waaronder water voor toiletspoelingen.

Op Rijks- en provinciale niveau, maar ook op andere niveaus is veel aandacht voor de droogteproblematiek. Drinkwaterproductie en in het verlengde daarvan -verbruik is een van de thema’s die daarbij op tafel liggen. Komende tijd zal duidelijk worden welke maatregelen wenselijk en/of noodzakelijk zijn om een goede waterbalans te bereiken. De verwachting is dat een de wet- en regelgeving op een aantal niveaus aangepast gaat worden. Waterschap De Dommel is haar regelgeving aan het aanpassen. Het Rijk heeft een brief gestuurd “Bodem en Water Sturend” om aandacht te vragen en richting te geven aan de droogteproblematiek. Daarnaast zijn er signalen vanuit de drinkwaterbedrijven dat de prijs van drinkwater zal worden verhoogd om drinkwaterproductie en daarmee -verbruik terug te dringen. In hoeverre de wetgeving hiervoor moet of gaat worden aangepast is op dit moment nog niet duidelijk

Vraag 2: Zijn er andere toepassingen om drinkwaterverbruik terug te dringen die wel zijn toegestaan?

Ja naast stimuleren van zuinig omgaan met drinkwater zijn er mogelijkheden om bijvoorbeeld regenwater op te vangen en de tuin te sproeien.

Technisch is het reeds lange tijd mogelijk om huishoudwater te maken. In praktijk komen initiatieven voor collectieve aanpak hiervoor moeizaam van de grond vanwege risico’s (foutaansluitingen), kosten/kostenverdeling (drinkwater is goedkoop en degene die het aanlegt in een ontwikkeling ontvangt niet het profijt van de kostenbesparing op de drinkwaterrekening) en afspraken over verantwoordelijkheden. Dat heeft te maken met eerdere initiatieven in het verleden, waar sprake is geweest van foutieve aansluitingen (bekend is de casus Leidsche Rijn), waardoor de regelgeving is aangescherpt. Sindsdien zijn grotere initiatieven niet meer van de grond gekomen in Nederland.

De gemeente Eindhoven is op verschillende manieren bezig met het onderwerp droogte. Samen met Waterschap De Dommel, Brabant Water en de Provincie Noord Brabant is de gemeente Eindhoven in de Waterambassade op zoek naar oplossingen en kansen voor water. Aanpak van de droogteproblematiek is een van de onderwerpen.

Sinds 2022 werkt de waterambassade aan de hoofdvraag ‘hoe kunnen bouwontwikkelingen bijdragen aan het herstellen van het watersysteem’. Dit naar aanleiding van de constatering dat we als mens een negatieve impact hebben op het watersysteem. Er zijn er echter kansen om het anders aan te pakken. In dat kader is aan de ontwikkelaars rond het Stadhuisplein een presentatie gegeven met daarin, onder meer, de mogelijkheid om regenwater te gebruiken voor toiletspoeling; in het Stadhuis gebeurd dat al.

Daarnaast is de gemeente Eindhoven in overleg met waterschap en provincie om de aanpak van de droogteproblematiek te bespreken.

Vraag 3: Zijn er mogelijkheden om de bestaande wetgeving die deze toekomstbestendige bouw belemmert tegen te gaan door bijvoorbeeld ontheffing aan te vragen of te lobbyen voor aanpassing van deze wetgeving?

Alvorens in te zetten op aanpassingen van de wetgeving is het goed om de voor en nadelen goed in kaart te brengen en op basis daarvan keuzes te maken over hoe de droogteproblematiek het beste kan worden aangepakt.

Bij voorzieningen op woningniveau is er meer mogelijk dan voor collectieve voorzieningen. Voor de laatste dient een ontheffing worden aangevraagd. Die onder voorwaarden kan worden verleend.

Wellicht kan een lobby de te maken keuzes inclusief bijhorende wetgeving versnellen. De inschatting is dat een lobby efficiënter is indien deze via de VNG of andere koepelorganisatie verloopt.